Ważenie płynnych składników nie wydaje się być takie łatwe czy oczywiste. A w praktyce nawet bez odpowiedniej wagi cyfrowej da się bardzo dokładnie oszacować ich wagę w gramach lub kilogramach. Jak tego dokonać? Jak ważyć ciecze tego typu? Czy są jakieś uniwersalne przeliczniki? Zapraszam do mojego artykułu na ten temat.
Woda, mleko, miód czy olej to popularne składniki wielu potraw i przekąsek, więc nie dziwi mnie to, że tu jesteś. Mimo że przepisy kulinarne podają je zwykle w mililitrach lub litrach, być może z jakiegoś powodu ciekawi Cię, ile waży woda, mleko, miód lub olej. Z tym poradnikiem wszystkiego się dowiesz.
Już teraz zdradzę, że taka sama objętość tych produktów wcale nie oznacza tej samej wagi. Zresztą to samo dotyczy często tego, ile gramów ma łyżka.
Waga wody
Z wodą jest teoretycznie łatwo, gdyż można uznać, że przelicznik mililitrów na gramy to 1:1. Czyli 1 ml waży 1 g, a 1 l wody waży 1 kg. Analogicznie, szklanka wody (250 ml) waży 250 g. Łatwizna, prawda?
Ale ciężar objętości wody zmienia się wraz z jej temperaturą. Tylko przy 4°C jest tak, jak podałem powyżej. Na szczęście inne wartości to raczej nieznaczne zmiany, spójrz:
- 0°C – 0.99987 g/cm3
- 10°C – 0.99975 g/cm3
- 20°C – 0.99820 g/cm3
- 30°C – 0.999615 g/cm3
- 60°C – 0.98338 g/cm3
Jak widać, zazwyczaj nie ma konieczności wykonywania skomplikowanych obliczeń względem temperatury wody. Jej gęstość bardzo subtelnie się zmienia. Pamiętaj jedynie, że powyżej 4°C im woda cieplejsza, tym mniej waży.
Wyjątkiem jest wrząca woda, której gęstość drastycznie spada. O jakieś 40% z hakiem. Ale tuż przed tym progiem, czyli w temperaturze 99°C, większych różnic względem niższych temperatur nie ma.
Waga wody teoretycznie nie jest więc stała, lecz w większości wypadków litr wody = kilogram. Co za tym idzie, na pytanie typu 1 gram ile to mililitrów, prawidłowa odpowiedź to 1 mililitr. Często zalecane w przepisach 100 mililitrów waży 100 gramów, a 250 mililitrów odpowiada 250 gramom i tak dalej.
Waga mleka
Przyjmuje się, że 1 l mleka waży 1,03 kg. Niewielka różnica w stosunku do wody. Nieznaczny wpływ znów ma temperatura, ale też skład mleka, czyli zawartość tłuszczu, białek i innych substancji.
W każdym razie różnice są niewielkie, a większość osób kieruje się przelicznikiem 1:1. To zresztą zazwyczaj najtrafniejszy wybór, jeżeli chodzi o przeliczanie mililitrów mleka na gramy.
Pozostałe produkty płynne o przeliczniku 1:1 – jest to między innymi wino lub roztopiona czekolada.
Potrzebna Ci elektroniczna waga do kuchni? Przeczytaj koniecznie:
Waga miodu
1 l miodu powinien ważyć około 1,45 kg. Wszelkie wahania dotyczą ilości wody w jego składzie, np. między miodem lipowym a akacjowym. Ten pierwszy ma jej ciut więcej (19% w stosunku do 18% w akacjowym), więc często przyjmuje się, że 1 l waży wtedy około 1,4 kg.
Przelicznik jest już więc nieco bardziej skomplikowany, bo miód, rzecz jasna, jest gęstszy niż woda i podobne do niej płynne składniki spożywcze.
Aby ułatwić Ci obliczanie ciężaru właściwego miodu, wyliczyłem jego wagę dla szklanki (250 ml), łyżki stołowej (15 ml) i łyżki do herbaty (5 ml):
- Ile waży szklanka miodu? 360 g.
- Ile waży łyżka stołowa miodu? Około 22 g.
- Ile waży łyżeczka do herbaty miodu? Około 7,3 g.
Waga oleju
1 l oleju to około 860 – 890 g. Mowa o oleju rzepakowym, z pestek winogron, ale też kokosowym. Po raz kolejny warto przeliczyć to na szklanki, łyżkę i łyżeczkę, aby szybko zrealizować proste przepisy kulinarne.
- Ile waży szklanka oleju? Około 225 g.
- Ile waży łyżka stołowa oleju? Około 13,3 g.
- Ile waży łyżeczka oleju? Około 4,3 g.
Jak najłatwiej obliczyć ciężar objętości cieczy?
Najlepiej za pomocą cyfrowej wagi kuchennej. Przelicznik gramów na mililitry według danego produktu spożywczego jest często spotykany w wagach tego typu. Funkcja tarowania odejmuje natomiast wagę naczynia (np. miski czy szklanki), w którym znajduje się ciecz, aby nie zakłócić pomiaru.
Niektóre elektroniczne wagi cyfrowe są wręcz stworzone pod odmierzanie i ważenie objętości cieczy. Dzieje się tak, gdy mają formę garnka z dość pojemną misą. Odwiedź ranking elektronicznych wag kuchennych, aby przekonać się, jak zróżnicowany jest ten rynek.
Jak jednak te sprytne urządzenia interpretują gęstość danej cieczy? W najprostszym przypadku w ogóle tego nie robią i z góry zakładają, że dana ciecz ma gęstość wody. Biorą więc przelicznik 1:1. Jeżeli przeliczasz głównie wodę lub mleko, to wystarczy, ale co z gęstszymi lub rzadszymi płynami?
Odpowiedzią jest lista produktów spożywczych, które można wybrać. Wtedy wlewasz ciecz do naczynia, wybierasz jego typ z menu i ważysz.
Jedyne problemy mogą wystąpić z jakimiś mieszankami kilku cieczy o różnej gęstości. Wtedy musisz samemu oszacować ich wagę, jeżeli ma jakieś znaczenie przy realizacji przepisu kulinarnego.
I tak zachęcam Cię do kupna takiej wagi, bo deklasuje mechaniczne odpowiedniki. Cyfrowa waga często zawiera dodatkowo funkcje analityczne, które wyliczają np. liczbę kalorii czy poszczególnych składników odżywczych.
Przy okazji warto też wiedzieć, jak prawidłowo korzystać z elektronicznej wagi kuchennej, aby nie zaburzyć jej pomiarów i nie wywołać awarii. Chodzi m.in. o maksymalne obciążenie, aczkolwiek przy ważeniu płynnych produktów raczej Ci to nie grozi (standard na rynku to 5 kg).
Podsumowanie
Zarówno litr wody, jak i mleka to 1 kg. Podobnie jest z winem czy roztopioną czekoladą. Z popularniejszych płynnych produktów głównie olej oraz miód mają inne przeliczniki niż 1:1. Litr oleju to 0,86 – 0,89 kg, a litr miodu waży 1,4 – 1,45 kg.
Wydawać by się mogło, że przeliczanie płynnych produktów spożywczych w ten sposób jest mało przydatne. Okazuje się jednak, że bardzo dużo ludzi poszukuje odpowiedzi na pytania, ile waży dana ciecz.
Być może część z zapytań to czysta ciekawość, ale zapewne wielu osobom takie informacje przydadzą się w praktyce (np. podczas realizowania jakiegoś trudniejszego przepisu kulinarnego).
Mylne jest bowiem twierdzenie, że płyn to płyn i powinien ważyć tyle samo co inna ciecz. Jak widzisz, struktura molekularna (więc jednocześnie gęstość) bywa różna. Płynne składniki wielu popularnych przepisów mają inną wagę przy tej samej objętości. Ale teraz już doskonale wiesz, ile waży woda, mleko, miód czy olej. Bez trudu przeliczysz dowolną objętość.
Pozostaje jeszcze kwestia interakcji cząsteczek tych płynów. Różnie reagują na wzrost lub spadek temperatury, choć wykazałem, że różnice w warunkach domowych nie są zbyt duże.
A jeżeli jakiegoś produktu zabrakło Ci w mojej analizie, to napisz w komentarzu, a pomogę przeliczyć jego objętość.
W podsumowaniu jest błąd. Chodzi mi o olej i wodę. Pozdrawiam i życzę miłego dnia.
Cześć, tak, był błąd. Dziękuję za uwagę, poprawiłem.