Jak używać wyciskarki wolnoobrotowej? Jak robić sok?

Używanie wyciskarki wolnoobrotowej nie jest takie oczywiste. Wielu osobom wydaje się, że wystarczy obrobić (obrać, pokroić, ewentualnie wypestkować) warzywa i owoce (lub nie, jeżeli mogą być wyciskane w całości) i beztrosko wrzucać je do komory wsadowej, aby zostały zmiażdżone.

Niestety, ale robiąc to niedbale, uzyskasz mniej soku, a więc zmarnujesz produkty, jak i swoje pieniądze, czas i siły. A tego przecież nie chcesz, prawda?

Wystarczy jednak, że poznasz kilka kluczowych wskazówek. Dzięki nim podniesiesz wydajność swojej wyciskarki, nawet gdy pochodzi z materiału: ranking wyciskarek wolnoobrotowych, a przy okazji nie narazisz jej na awarie. Do dzieła!

Jak przygotować wyciskarkę wolnoobrotową do pracy?

Zacznijmy od samego początku, czyli przygotowania sprzętu:

1. Jeżeli Twoja wyciskarka nie była jeszcze używana, bardzo długo leżała w szafce bądź na jakiejś półce lub jest jakkolwiek ubrudzona, to umyj jej elementy. W ten sposób zapewnisz odpowiednią higienę podczas tworzenia soku
2. Złóż sprzęt zgodnie z instrukcją obsługi. Aby wyciskanie soku było możliwe, wszystkie elementy muszą być na swoim miejscu.
3. Znajdź dogodne miejsca na blacie lub stole kuchennym. Wrzucanie składników soku ma być dla Ciebie wygodne. Weź pod uwagę długość przewodu zasilającego. Niestety, ale niektóre wyciskarki mają dość krótkie kable (np. 1 m). Sprzęt nie powinien być narażony na przypadkowy upadek, więc nie stawiaj go na skraju.
4. Jeżeli zamierzasz wyciskać sporą ilość owoców i warzyw, to przygotuj awaryjny talerz bądź miskę na pulpę. Pojemniki na odpadki, które są w zestawach z wyciskarkami, nie zawsze mieszczą cały miąższ. Szczególnie gdy zamierzasz wyciskać marchew lub inne dość twarde, a duże i mało soczyste produkty spożywcze.
5. Jeśli Twoja wyciskarka wolnoobrotowa ma wymienne sitka lub inny sposób regulacji gęstości soku, to dopasuj konsystencję do własnych preferencji. Ogólnie biorąc, największe znaczenie ma średnica oczek sitka. Im mniejsze, tym sok wychodzi rzadszy, bardziej aksamitny, co osobiście lubię. Z drugiej strony gęsty, wręcz przecierowy sok ma czasem więcej wartości odżywczych (np. błonnika). Wybór należy do Ciebie (o ile Twoja wyciskarka Ci go daje).
6. Co do samych składników soku – powinny być jak najświeższe i umyte. Pierwsza cecha wpływa na ilość i klarowność soku, a druga na higienę i bezpieczeństwo spożywania go. No i zawsze spójrz do dołączonej instrukcji obsługi. Producenci wyciskarek wypisują w niej produkty, które nie nadają się do ich sprzętu (a ogólną listę znajdziesz w artykule: Jakie owoce i warzywa można wyciskać w wyciskarce?). Przekazują też informacje, co należy obrać, pokroić, wypestkować itp.

Wyciskanie soku wolnoobrotową wyciskarką – Jak robić to prawidłowo?

Teraz kluczowa część, czyli wyciskanie poszczególnych składników. Zebrałem dla Ciebie garść praktycznych porad na ten temat, rzuć na nie okiem:

• Nigdy nie zaczynaj wyciskania od liściastych, miękkich bądź łodygowatych produktów (chyba że… tylko takie wyciskasz). Seler, natka pietruszki, jarmuż, szpinak – poczekaj z nimi. Gdy zaczniesz je wrzucać na początku, możesz łatwo zablokować wyciskarkę. Szczególnie gdy za jednym razem napchasz ją stertą liściastych produktów. Wtedy trzeba będzie użyć funkcji reverse.
• Co jest więc dobre na początek? Przede wszystkim marchew i jabłka. Od tego typu produktów zacznij proces tworzenia soku. Najlepiej gdy owoc lub warzywo na start jest twarde i ma większą zawartość błonnika.
• Wykaż się cierpliwością. To wyciskarka ma wyznaczać tempo. Chodzi o tłoczenie soku na zimno, a jest to powiązane z wolnymi obrotami ślimaka. Zawsze czekaj, aż dany kawałek dokładnie się przemieli. Dopiero po tym wrzuć kolejny. Zwiększysz wydajność i zminimalizujesz ryzyko zablokowania wałka ślimakowego.
• Znakomitą techniką jest rotowanie składnikami przy tworzeniu soku z kilku różnych warzyw i owoców. Wrzucaj je wtedy naprzemiennie. Można to nazwać sposobem składnik za składnikiem. Jeżeli wyciskasz coś liściastego, włóknistego lub miękkiego, to „przeczyść” moduł wyciskający czymś twardszym, np. marchwią lub jabłkiem. Oczywiście pamiętając o wcześniejszym punkcie, a więc nie wrzucając kilku składników naraz. W ten sposób zmaksymalizujesz ilość uzyskiwanego soku. Szczególnie gdy weźmiesz do serca także kolejną poradę.
• Niech Cię nawet nie kusi wrzucanie większych owoców lub warzyw w całości. Poważnie – nawet w przypadku szerokiego wlotu lepiej pokroić dany produkt, np. jabłko, nie wspominając o surowych burakach. To mniejsze obciążenie dla wałka ślimakowego. Szybciej sobie poradzi, nie będzie tak narażony na uszkodzenie. Nie musisz mu też pomagać popychaczem, a finalnie wydobędziesz lepszy procent soku. Zresztą…. rozkrojenie jabłka lub gruszki da Ci pewność, że gniazdo nasienne nie jest spleśniałe, w końcu je zobaczysz. Pamiętaj przy tym, aby nie kroić składników soku na zbyt drobne kawałki (np. małe kostki czy cienkie talarki).
• A długie i włókniste lub liściaste produkty? Je również pokrój na mniejsze kawałki. Jeżeli dany element soku jest bardzo włóknisty, to wrzuć go w ostatniej fazie wyciskania, lecz nie na samym końcu: zakończ czymś, co wał ślimakowy bardziej lubi, np. jabłkiem, marchwią, ewentualnie owocem cytrusowym.

• Z reguły owoce i warzywa z cienką skórką (tak, znowu przykładem mogą być jabłka różnej maści, ale też gruszki) nie muszą być obierane. Wystarczy usunąć im ogonek, czyli niejadalną część. Mimo tego – gdy zależy Ci na jak największej wydajności – usuń skórkę. Wiem, że wrzucenie całego jabłka to chwila w porównaniu do obrania i pokrojenia go, lecz to właśnie wtedy procent soku pójdzie w górę. Sprawdzałem to wiele razy i wiem, co mówię. Przy okazji dowiedz się, jakie owoce i warzywa obrać przed wyciskaniem.
• Pewnym trikiem w przypadku twardszych produktów o niższej soczystości lub warzyw liściastych jest namoczenie ich przed wyciskaniem. Uzyskasz lepszy procent soku. Dobrze to działa np. w przypadku marchwi. Lepiej jednak połączyć w danym przepisie kilka zróżnicowanych produktów, np. soczyste, twarde i liściaste. Wtedy masz komfort co do rotowania składnikami, ale wiadomo – twórz takie soki, jakie lubisz.
• Polub się z cytryną. Dlaczego? Wrzucenie jej do wyciskarki, np. w początkowej fazie robienia soku lub jakoś w połowie całego procesu, opóźni proces utleniania. Twój sok będzie jeszcze zdrowszy. A jeżeli nie przepadasz szczególnie za kwaśnym posmakiem, to rozważ dodanie połowy cytryny.
• Na koniec rada typowo techniczna. Nigdy nie przekraczaj maksymalnego czasu ciągłej pracy swojej wyciskarki. Zazwyczaj wynosi 20 – 30 minut. Następnie sprzęt musi odczekać kilkadziesiąt minut i się schłodzić, aby znów rozpocząć pracę. W innym wypadku albo się przegrzeje, albo uszkodzeniu ulegnie jakaś wewnętrzna część, np. sprzęgło w przekładni wyciskarki. Dokładne informacje o tym znajdziesz w instrukcji obsługi swojego sprzętu.

Co zrobić po zakończonym wyciskaniu?

Chciałbym powiedzieć, że możesz już tylko cieszyć się swoim naturalnym, świeżym i pysznym sokiem, lecz to nie wszystko:

• Jeżeli soku jest więcej i pragniesz go wypić później, to znajdź mu jakiś szczelny dzbanek bądź bidon i umieść w lodówce. Plus taki, że w ogóle możesz go przechować (w porównaniu do soku z sokowirówki) – nawet do 48 godzin, choć sporo zależy od składników napoju. To efekt tego, jak działa wyciskarka wolnoobrotowa. Nie dochodzi do nadmiernego utleniania czy napowietrzania soku. Dłużej zachowuje świeżość. Ten aspekt dokładnie omówiłem w artykule o tym, jak przechowywać sok z wyciskarki (i jak długo).
• Masz jeszcze dodatkową opcję przed wypiciem bądź przechowywaniem soku: odcedzenie go. Wspominałem o możliwości regulacji gęstości, ale nie każdy sprzęt to oferuje (a z niektórych owoców i tak zazwyczaj wychodzi dość przecierowy sok). Wystarczy, że nabędziesz małe sitko cedzakowe, aby oddzielić płyn od miąższu. Pamiętaj jednak, że to w miąższu tkwi wiele wartości odżywczych.

• Dokładnie umyj wyciskarkę, a konkretniej te komponenty, które do tego się nadają (czyli części robocze; praktycznie wszystko oprócz jednostki centralnej/korpusu – tę część możesz za to subtelnie przetrzeć). Wyczyść cały moduł wyciskający, a więc tubę/komorę wsadową, wał ślimakowy, dzbanek na sok, pojemnik na pulpę oraz sitko bądź filtr z ruchomymi elementami. Nie zapomnij o wszelkich uszczelkach, w których lubią się gromadzić resztki owoców, warzyw czy ziół. Jeżeli ręczne mycie Cię irytuje, to skorzystaj ze zmywarki. Przed tym dowiedz się, co i w jaki sposób możesz umyć. Takie informacje znajdują się w instrukcji obsługi Twojej wyciskarki wolnoobrotowej.
• Rozsądnie przechowuj swoją wyciskarkę. Dobrze sprawdza się jej pudełko, bo odłączane części zapewne spoczywały w woreczkach ochronnych. Pakując je tam z powrotem, nie osiądzie na nich zbyt wiele kurzu. Po wyjęciu nie trzeba będzie ich myć, a najwyżej czymś przetrzeć. Jeżeli umieszczasz sprzęt w jakiejś szafce, to uważaj na to, aby nie był narażony na uszkodzenia mechaniczne (np. poprzez inne urządzenia lub naczynia czy przypadkowy upadek).
• Zastanów się, co zrobić z pulpą z wyciskarki. Wbrew pozorom nie są to bezużyteczne odpadki, a całkiem cenny surowiec do wzbogaceniu wielu dań i nie tylko.

Używanie wyciskarki wolnoobrotowej – Podsumowanie

Teraz już wiesz, jak robić soki w wyciskarce, aby napoju było jak najwięcej, a urządzenie nie zablokowało się w trakcie pracy.

Wiem, że ważnych porad trochę się znalazło, a wiele z nich wiąże się z poświęceniem dodatkowego czasu i sił.

Ale tak to już jest z wyciskarkami wolnoobrotowymi. Gwarantują znakomite jakościowo soki, lecz wymagają cierpliwości przy użytkowaniu.

Jeżeli mam wyszczególnić absolutnie najważniejsze porady, to weź do serca przede wszystkim:

• Rozpoczęcie wyciskania od łatwiejszych produktów, czyli raczej twardszych, a najlepiej z wysoką zawartością błonnika (np. marchew, jabłka).
• Wrzucanie elementów soku naprzemiennie, czyli składnik po składniku i z rotowaniem rodzajami produktów. Przykład: po czymś miękkim, włóknistym lub liściastym wyciskaj twardy produkt. Wyciskarka nie zapcha się tym wcześniejszym.
• Krojenie na mniejsze części bardzo liściastych lub włóknistych składników przed wrzuceniem do wyciskarki.
• Pilnowanie maksymalnego czasu ciągłej pracy swojej wyciskarki.

Reszta zależy już od Twojej wytrwałości i cierpliwości. Osobiście wolę poświęcić więcej czasu, aby obrać i pokroić owoce oraz warzywa, które teoretycznie nie musiały zostać tak obrobione (zwłaszcza że mam wyciskarkę Kuvings, czyli dobrej marki). To jednak dla mnie gwarancja najwyższej wydajności, o którą lubię dbać – nawet mając pod ręką porządną wyciskarkę.

Jeżeli masz dodatkowe pytania, to zapraszam do sekcji komentarzy pod artykułem.