Jak wybrać odkurzacz pionowy? Na co zwrócić uwagę?

Wybór odkurzacza pionowego to trudne zadanie dla osób, które nigdy nie miały tego sprzętu.

Wystarczy jednak, że przeczytasz mój poradnik, a szybko dowiesz się, na co zwrócić uwagę.

Wszystkie poniższe informacje opracowałem na bazie własnych testów. Sprawdziłem już sporo urządzeń z tej kategorii, dzięki czemu stworzyłem unikalny poradnik zakupowy. Zapraszam!

Pamiętaj, że na moim portalu znajdziesz też niezależny, aktualizowany ranking odkurzaczy pionowych. Zajrzyj do niego po przeczytaniu poradnika, aby dokonać jeszcze szybszego i lepszego wyboru! W niższy budżet wpisują się z kolei odkurzacze pionowe do 1000 zł. Przygotowałem także ranking odkurzaczy bezprzewodowych.

Skuteczność odkurzania – Jak ją ocenić?

Najważniejsza i jednocześnie najtrudniejsza w ocenie sprawa.

W tym punkcie poruszę:

1. Parametry określające wydajność odkurzaczy pionowych.
2. Znaczenie rodzaju szczotki.
3. Dodatkowe udogodnienia zwiększające skuteczność odkurzania.

Jaka siła ssąca odkurzacza pionowego? Najważniejsze parametry

Zwróć uwagę na 2 jednostki, które są podawane przez część producentów:

• Paskale [Pa] – producenci określają w nich siłę ssącą, choć formalnie to jednostka ciśnienia. W każdym razie realnie określa to, jak mocno odkurzacz zasysa zabrudzenia z podłoża.
• Waty powietrzne (AirWatt)[AW] – moc ssąca; często jest mylona ze zwykłymi watami, ale to zupełnie coś innego!

Oprócz powyższych producenci czasem podają także obroty pracy, moc wyliczaną w zwykłych watach oraz napięcie akumulatora. Owszem, to też parametry, które mogą coś powiedzieć, ale dużo więcej przekazują Paskale oraz AirWatty.

To ile ich powinno być?

• Wartość powyżej 15000 Pa uznaję za bardzo dobrą. Niektóre odkurzacze pionowe osiągają nawet 25000 Pa, co generuje bardzo mocny ciąg powietrza.
• Ocena watów powietrznych jest nieco trudniejsza. Dlaczego? Ponieważ producentom łatwiej w nich przekłamywać. Odnoszą wartość tego parametru wyłącznie do własnej serii urządzeń. Niemniej zakres 100 – 160 AW to standard i w zasadzie wystarczająca wartość. Najwydajniejsze modele potrafią przekraczać nawet 200 AW. Taki Dyson V15 na trybie Boost osiąga szalone 240 AW!

Ważne!

Producenci uwielbiają chwalić się wyłącznie maksymalnymi osiągami w powyższych jednostkach. Dotyczą więc trybu Max/Turbo, który może trwać krótko (np. do 10 minut). Rozsądnie zrobisz, gdy dowiesz się, jaka siła ssąca odpowiada również innym poziomom do wyboru, szczególnie temu średniemu.

Odnosząc się jeszcze do reszty parametrów, najlepiej gdy obroty pracy cyfrowego silnika osiągają 100000 – 125000 obr/min. Napięcie akumulatora może z kolei dobijać do 30 V, co również jest świetnym rezultatem.

Co ze zwykłymi watami? Znam modele, które w przeliczeniu na tę jednostkę osiągają 400 – 600 W. Są i takie, które mają 150 W. Dla mnie akurat w tym przypadku to mylący parametr. Podtrzymuję więc tezę, aby kierować się głównie Paskalami, ewentualnie watami powietrznymi.

To jednak głównie teoria, a ja znam wiele praktycznych aspektów, które mają równie duży wpływ na efektywność odkurzania.

Przejdźmy do nich!

Wydajność odkurzacza pionowego – Co na nią wpływa oprócz siły ssącej?

• Szczotka (zasilanie) – są 2 opcje: turboszczotka lub elekroszczotka. Korzystniej wypada ta druga. Elektroszczotka ma własny napęd. Wałek umieszczony w niej dużo szybciej się porusza, lepiej odkurzając. Podczas testu odkurzacza Tefal TY9490, który ma na papierze 100 AW i to jeszcze na trybie turbo, elektroszczotka znakomicie się spisała. To dla mnie do tej pory najlepszy dowód na to, ile jej obecność może zmienić. Siłą rzeczy cena odkurzacza pionowego z nią idzie w górę.
• Szczotka (rodzaj) – są 3 główne opcje: szczotka z włosiem, z gumowymi listwami lub miękki wałek. 2 pierwsze (a szczególnie ta z włosiem) to uniwersalny typ, głównie pod odkurzanie dywanów. Wałek świetnie sprawdza się na podłogach twardych (parkiet, panele, płytki, kafelki itp.), gładko po nich sunie. Najlepiej, gdy w zestawie są 2 różne szczotki.

Znam także pewne dodatki, które w praktyce znacząco zwiększają efektywność odkurzania:

• Diody LED na głowicy odkurzającej – nawet w słoneczny dzień skutecznie rozświetlą posadzkę. Szybciej dostrzeżesz kurz, okruszki i drobniejsze śmieci. Odkurzanie stanie się precyzyjniejsze i szybsze.

• Laser – jeszcze skuteczniejszy od diod LED. Pokazuje na podłożu najdrobniejsze zanieczyszczenia.

Akumulator odkurzacza pionowego – Czas pracy i czas ładowania

Znajdziesz na rynku przewodowe odkurzacze pionowe, ale jestem zdania, że lepiej wybrać model akumulatorowy.

Dlaczego?

Nie przejmujesz się plączącym się kablem, rozmieszczeniem gniazdek elektrycznych, a więc i ograniczonym zasięgiem. Zabierzesz odkurzacz, gdzie chcesz, np. do samochodu, aby wyczyścić jego wnętrze.

W dodatku modele przewodowe są zazwyczaj wyraźnie cięższe od bezprzewodowych.

Pojawia się jednak kwestia samego ogniwa. Warto bowiem wiedzieć, ile wytrzymuje akumulator w odkurzaczu.

Co do czasu pracy, zwróć uwagę na to, ile poodkurzasz na danym trybie. Odkurzacze pionowe oferują zwykle 2 lub 3 poziomy siły ssącej (częściej 3).

Odnosząc się do 3 pułapów regulacji:

• Najniższy tryb – niektóre modele osiągają na nim nawet 80 lub 90 minut. Dobry rezultat to 60 minut lub więcej.
• Średni tryb – najkorzystniej gdy osiąga ok. 30 minut.
• Najwyższy tryb – z nim zazwyczaj jest słabo pod względem czasu pracy. Znam urządzenia, które pracują na nim zaledwie 6 lub 8 minut. Ale są też wyjątki od reguły. Testowany przeze mnie Philips XC8149/01 zapewnia na bardzo mocnym trybie turbo aż do 28 minut pracy. Fenomenalny rezultat.

Pamiętaj, aby nie patrzeć jedynie na czas pracy. Miej na uwadze potencjał siły ssącej na danym poziomie!

Znam odkurzacze pionowe pracujące maksymalne przez 30 minut – a więc w teorii dość krótko – lecz oferujące bardzo wysoką siłę ssącą.

Znam również modele pracujące do 60 minut, ale na trybie, który ledwo co wciąga okruszki z twardej podłogi. A na średnim poziomie, który dobija np. do 20 kilku minut, przegrywają z wieloma innymi sprzętami.

Niektórzy producenci specjalnie zawyżają czas pracy na trybie eko, aby móc się nim chwalić.

W praktyce okazuje się, że najniższy tryb jest zbyt słaby, a ten średni nie zapewnia zbyt długiej pracy. Trzeba uważać i najlepiej dowiedzieć się, ile Paskali bądź watów powietrznych jest na danym trybie pracy, o czym zresztą już wspominałem.

Co z czasem ładowania? Ogólny zakres to od 3 do 5 godzin. Nie ma wielkich różnic, są to dobre wyniki. Najwydajniejsze modele zazwyczaj ładują się nieco dłużej od tych słabszych. Najczęściej spotykanym czasem ładowania są 3,5 godziny. Zdarzają się i 3 godziny, o czym wspominałem w artykule o ładowaniu odkurzacza bezprzewodowego.

Żywotność i możliwość wymiany akumulatora w odkurzaczu pionowym

Bardzo dużym plusem jest możliwość łatwej, samodzielnej wymiany akumulatora.

Dlaczego?

• Możesz dokupić drugie ogniwo, aby zagwarantować sobie 2 razy dłuższy czas odkurzania.
• Zyskujesz możliwość wymiany akumulatora, gdy zakończy swój żywot. Druga sprawa, że zrobisz to samodzielnie, nie musząc odsyłać sprzętu do serwisu (co dodatkowo kosztuje).
• Kolejny atut to łatwiejsze ładowanie. Wyjmiesz akumulator w celu podładowania, nie musząc podpinać całego korpusu odkurzacza.

Jednym z najważniejszych parametrów każdego odkurzacza pionowego jest jego żywotność. A ona sprowadza się w zasadzie do akumulatora.

Niestety, producenci zazwyczaj jasno nie podają tej informacji (nawet w instrukcjach obsługi).

Dla mnie minimalnym pułapem jest 400 cykli, a najlepiej 400 godzin odkurzania. Znam modele, które w teorii zapewniają nawet 800 godzin bezawaryjnej pracy. Znakomity wynik.

Rozsądnie zrobisz, dowiadując się, jaka jest deklarowana żywotność akumulatora danego modelu i czy można go łatwo wymienić. Jeszcze mądrzej uczynisz, gdy od razu sprawdzisz cenę i dostępność ogniwa pasującego do sprzętu. Z taką dawką informacji dowiesz się dużo więcej o sensie zakupu danego odkurzacza.

Pojemnik na śmieci odkurzacza pionowego – Jaki powinien być?

Przede wszystkim jak najpojemniejszy. Najlepiej powyżej 0,5 l.

Tutaj także dochodzi do przekłamań. Wiele pojemników ma na papierze większą pojemność niż w rzeczywistości.

Co jeszcze jest ważne w tym elemencie budowy odkurzacza pionowego? Łatwe wysypywanie śmieci, najlepiej na przycisk, a także możliwość całkowitego demontażu z korpusu – ewentualnie zmiana kąta nachylenia zintegrowanego pojemnika, aby wygodniej go opróżnić.

Zauważyłem przy okazji, że lepiej, gdy pojemnik nie jest zbyt wąski. Wtedy większe kłęby śmieci nie blokują się w nim, a nikt nie chce przecież własnoręcznie ich wyciągać ze zbiornika, prawda?

Wygoda manewrowania odkurzaczem pionowym

Kolejna ważna sprawa. Wpływa na nią kilka cech:

• Całkowita waga – najlepiej, gdy nie przekracza 2,5 – 3 kg (jeżeli chodzi o całość, czyli korpus z rurą i głowicą). To założenie spełnia np. bardzo lekki PURON PU30. Uważaj na modele z silnikiem na górze – są zazwyczaj cięższe. W praktyce odczucie wagi odkurzacza potrafią zniwelować kółka głowicy. Gdy są większe, odkurzanie nawet dość ciężkim sprzętem staje się wygodne.
• Wjeżdżanie pod meble – a więc pod łóżko, kanapę czy meble z większym prześwitem. Tu również modele z silnikiem na górze przegrywają, bo nie wsuniesz ich tak głęboko (lub w ogóle) pod niektóre meble.

• Głowica odkurzająca – powinna być obrotowa w jak największym zakresie. Musi lekko reagować na ruchy nadgarstka. Druga ważna cecha tego elementu to wspomniane już kółka. Wiesz już, że powinny być dość duże – odkurzacz będzie gładko sunął po posadzce. Dobrze, gdy kółka są pokryte gumą, ogólnie czymś miękkim, aby nie rysować wrażliwszych powierzchni, np. dębowej podłogi.
• Sposób regulacji mocy – osobiście preferuję suwak na głowicy. Najszybsze i najwygodniejsze w obsłudze, szczególnie gdy masz 3 poziomy do wyboru. Drugą opcją jest wielkokrotne wciskanie przycisku na rękojeści, aby przeskakiwać po trybach. Od razu wspomnę o głównym przycisku – są modele, które odkurzają tylko wtedy, gdy naciskasz przycisk. Mnie to akurat jakoś bardziej nie wadzi, ale znajdą się osoby, które tego nie lubią.

Głośność pracy odkurzacza pionowego

Odkurzacze pionowe, mimo wielu przechwałek producentów czy zachęcających reklam, wcale nie są zbyt ciche.

Sporo modeli na najwyższym trybie przekracza 80 dB, a to już bardzo donośny hałas. Korzystnie, gdy na średnim trybie głośność jak najbardziej spada poniżej 70 dB. To i tak dość dużo, przynajmniej na tle super cichych odkurzaczy.

Ale jest także pewien plus.

Hałas generowany przez cyfrowe silniki odkurzaczy pionowych jest stłumiony i jednolity. Druga sprawa, że elektroszczotki, które stanowią dodatkowy plus, też potrafią dokładać decybele. Niektóre dźwiękiem swojej pracy przypominają… małą kosiarkę. Ale – jak już wiesz – elektroszczotka zwiększa wydajność, więc coś za coś.

Jaki system filtracji w odkurzaczu pionowym?

Odkurzacz pionowy to zazwyczaj odkurzacz cyklonowy. Taki sposób działania świetnie oddziela wypuszczane powietrze od zanieczyszczeń.

Do tego stosowane w tym sprzęcie filtry gąbkowe są najczęściej zmywalne, co stanowi plus. Po kilku cyklach odkurzania myjesz filtr pod bieżącą wodą, osuszasz i ponownie montujesz.

Nie ma w tym większych różnic, odkurzacze pionowe świetnie filtrują powietrze.

Dodatkowym atutem jest zapasowy filtr w zestawie.

Czyszczenie szczotki odkurzacza pionowego – Co jest ważne?

Prawie nikt o tym nie myśli przed wyborem odkurzacza pionowego. Potem okazuje się, jak ważna to kwestia.

Dlatego postanowiłem ją omówić.

Jak już wiesz z części dotyczącej skuteczności odkurzania, bardziej wszechstronne są szczotki z włosiem. Szybciej i lepiej odkurzają dywany, równie dobrze radząc sobie z parkietem czy panelami.

Ale mają pewien problem.

Włosy, a przede wszystkim sierść bardzo się na nie nawijają.

Co pomaga w takiej sytuacji?

• Z pewnością czyścik z ostrzem w zestawie. Druga sprawa, że podobnie (jak nie lepiej) sprawdzą się zwykłe nożyczki, aczkolwiek doceniam obecność czyścika na wyposażeniu.
• Pomocne okazują się kanaliki na szczotce. Wkładasz w nie ostrze nożyczek i dużo szybciej pozbywasz się nawiniętych włosów oraz sierści. Zmniejsza to także ryzyko przypadkowego ciachnięcia włosia szczotki. Jak dotąd spotkałem się z tym rozwiązaniem w modelach Tefal.

Duże znaczenie ma konstrukcja samej szczotki.

Gdy szczotka jest grubsza, to pasma bądź kępy włosia są od siebie bardziej oddalone. A jeżeli dodatkowo wychodzą ze szczotki troszkę wyżej, to tym lepiej.

Dowód? Proszę bardzo.

Oto 2 dość standardowe szczotki po odkurzaniu tego samego dywanu z sierścią tego samego kota (i włosami jego właścicielki).

A to grubsza szczotka z wyżej ulokowanym włosiem (również po odkurzaniu tego samego dywanu z sierści oraz włosów). Miałem z nią do czynienia podczas testu PURON PU20.

Widać różnicę, prawda?

Dodam jednak, że ostatnia szczotka pochodzi z mniej wydajnego odkurzacza pionowego od wcześniejszych. No i siedzi w turboszczotce. W efekcie kręci się nieco wolniej. To też ma wpływ, ale uważam, że jej konstrukcja i tak trochę niweluje efekt nawijania się włosów i sierści.

A teraz uwaga.

Oto stan szczotki z włosiem ekstremalnie wydajnego odkurzacza pionowego po odkurzaniu tego samego dywanu z sierścią i włosami:

Praktycznie nic na nim nie ma! Jakim cudem? Ponieważ ta elektroszczotka (pochodzi z modelu V15 firmy Dyson) sama się czyści. Służą do tego swego rodzaju ząbki w jej wnętrzu. Na bieżąco zbierają z wałka włosy i sierść, aby użytkownik nie musiał usuwać ich własnoręcznie.

To najlepszy z możliwych sposobów, ale póki co niestety rzadko się pojawia.

Ten punkt poradnika zakupowego mówi także inną ważną rzecz:

• Jeżeli masz wyłącznie podłogi twarde (ewentualnie do tego kilka małych wykładzin), to szukaj odkurzacza pionowego z miękkim wałkiem. Czyszczenie go jest łatwiejsze. Chyba że głowica ze szczotką z włosiem ma system samoczyszczenia.

Wyposażenie i zastosowanie odkurzacza pionowego

Odkurzacz pionowy łatwo zamienisz w odkurzacz typowo ręczny, jak i wykorzystasz jego dodatkowe końcówki. To właśnie one poszerzają zastosowanie.

Zacznijmy od podstawowych elementów.

Klasykę stanowi końcówka szczelinowa. Dobra do odkurzania wąskich zakamarków, jak i pajęczyn.

W niektórych modelach ma wysuwane włosie, a nawet jest giętka, co bardzo mi się spodobało w jednym teście.

Drugą podstawą jest niewielka ssawka, która także może, a właściwie powinna mieć wysuwane włosie. Mnie służy głównie do odkurzania półek i klawiatury.

Trzecim kluczowym elementem wśród dołączonych końcówek odkurzających jest szczotka tapicerska. Odkurzysz nią chociażby tapicerowane meble bądź wnętrze samochodu.

Mini elektroszczotka może mieć stożkową konstrukcję. Zapobiega to plątaniu się w nią włosów czy sierści.

A skoro wspomniałem o samochodzie, to niektórzy producenci chwalą się zestawem do niego. Chodzi głównie o nie za długą, ale giętką rurę, która rzeczywiście ułatwia odkurzanie auta.

Z jeszcze ciekawszych końcówek wyróżnię zgięty łącznik.

Odnosząc się do samej konstrukcji odkurzacza pionowego, niektóre modele (głównie Tefal) mają zginaną rurę główną. Nie musisz się tak często schylać podczas odkurzania pod wieloma obiektami.

Pomijając elementy służące odkurzaniu (lub ułatwiające je), dobrze, gdy w zestawie są: czyścik, dodatkowy filtr (o których już wspominałem) oraz zestaw do montażu na ścianie, aby móc w każdej chwili szybko sięgnąć po sprzęt.

Ocena zawartości zestawu jest mocno subiektywna. Szukaj tych elementów, które rzeczywiście ułatwią Ci sprzątanie domu bądź innych miejsc.

Funkcja mycia podłóg w odkurzaczu pionowym

Funkcja jednoczesnego odkurzania i mopowania kusi wiele osób.

Prawda jest jednak brutalna: dużo lepiej sprawdzi się osobne urządzenie do mycia posadzki (chyba że mowa o czymś z funkcją aktywnego mycia).

Dlaczego?

Ponieważ nie jest to tak skuteczne w większości modeli. Służy bardziej do subtelnego przecierania i odświeżania podłogi niż gruntownego mycia.

Do tego pad z mikrofiby znajduje się w sąsiedztwie ssawki, która zabiera mu miejsce. Mycie podłogi przy ścianach, meblach czy narożnikach wymaga kombinacji, aby wszędzie dotrzeć mokrą ściereczką odkurzacza.

Chyba że mop ma tego typu konstrukcję:

Zwiększa to powierzchnię roboczą, a także nieco niweluje problem z myciem posadzi w narożnikach czy przy ścianach.

Pamiętaj, że w odkurzaczach pionowych z funkcją mycia odpada wlanie do zbiornika pieniącego się detergentu. Wszystkie popularne płyny do podłóg nie mogą być użyte, co jeszcze bardziej rzutuje na skuteczności mycia.

Niemniej rozumiem osoby, które pozytywnie wypowiadają się o tej funkcji. Niektórym się przydaje, choć osobiście wolę osobny sprzęt do mycia podłóg twardych.

Tym samym nie skreślam wielofunkcyjnych odkurzaczy pionowych. Ba, niektóre bardzo dobrze oceniam… ale akurat nie za funkcję mycia, a inne cechy.

Z drugiej strony, ranking odkurzaczy myjących pokazuje modele z aktywnym myciem. One rzeczywiście pucują posadzkę i potrafią wciągać rozlane płyny. Jest ich jednak póki co mało, a ceny potrafią zwalić z nóg. Przykład stanowi chociażby testowany Philips AquaTrio 9000 3w1 XW9383/01.

Ocena przydatności mopowania jest więc subiektywna. Jednej osobie się spodoba i przyda, drugiej w ogóle.

Wybór odkurzacza pionowego – Podsumowanie

Podsumujmy wspólnie najważniejsze wskazówki zakupowe:

1. O wydajności odkurzacza pionowego najwięcej mówią Paskale (siła ssąca/ciśnienie). Wartości powyżej 15000 Pa są bardzo dobre. Drugim ważnym parametrem są waty powietrzne (AW). Im bardziej ich wartość przekracza 100 – 120 AW, tym lepiej. Pamiętaj, aby sprawdzić, jakie wartości dotyczą jakich trybów pracy (poziomów siły ssącej). Producenci lubią zawyżać maksymalne osiągi bardzo krótkimi trybami Max/Turbo. Zestaw więc wydajność z czasem pracy.
2. Ogromne znaczenie ma szczotka. Lepiej wypadają te z własnym napędem, czyli elektroszczotki. Jeżeli chodzi o budowę, to szczotki z włosiem skuteczniej odkurzają dywany, a miękkie wałki są znakomitą opcją do podłóg twardych (płynniej się poruszają i łatwiej je oczyścić).
3. Postaraj się dowiedzieć, jaką żywotność ma akumulator, czy można go łatwo wymienić i ile kosztuje nowa sztuka.
4. Sprawdź, jak pojemny jest zbiornik na śmieci, w jaki sposób się go opróżnia i czy nie jest zbyt wąski.
5. Przeanalizuj potencjalną wygodę odkurzania, a więc: całkowitą wagę, głowicę odkurzającą (w jakim zakresie się obraca, jak duże ma kółka) oraz sposób regulacji siły ssącej.
6. Zwróć też uwagę na obecność diod LED lub lasera (szybciej dostrzeżesz śmieci) i dodatkowe wyposażenie (czy dołączone końcówki Ci wystarczą). Jeżeli masz na oku odkurzacz pionowy z funkcją mopowania, zastanów się, czy Ci się przyda i czy bez niej odkurzacz wypada atrakcyjnie w swojej cenie.

Wybór odkurzacza pionowego byłby łatwy… gdyby producenci wszystko jasno nam podawali.

Tymczasem wielu z nich zapomina w opisach produktowych o podaniu: łatwej w interpretacji jednostce dotyczącej siły ssącej, żywotności akumulatora i jego koszcie, a także ważnych informacji w odniesieniu do poziomów mocy (wydajność, głośność, a czasem nawet czas pracy).

Kluczem do sukcesu jest także dostosowanie klasy odkurzacza pionowego do metrażu i warunków.

Oto krótka ściąga na koniec:

• Jeżeli masz do 70 m² i praktycznie same podłogi twarde, to nie wydawaj fortuny na odkurzacz pionowy. Szukaj jak najlżejszego modelu o przyzwoitej wydajności i z miękkim wałkiem.
• Jeżeli masz głównie podłogi twarde, ale metraż przekraczający 100 m², to dodatkowo zwróć baczną uwagę na czas odkurzania, długość ładowania oraz możliwość dokupienia drugiego akumulatora.
• Jeżeli w Twoim lokum przeważają duże dywany, to szukaj jak najwydajniejszego modelu, który ma szczotkę z włosiem. Tym bardziej, jeśli na dywanach spoczywa też sporo sierści zwierząt. Wtedy akurat nie żałuj na porządny sprzęt.
• A co z połączeniem: podłogi twarde, ale dużo sierści? Dużo zależy od metrażu, ale do 50 – 60 m² nadal wystarczy model z wałkiem. O ile jest dość wydajny, czyli pochodzi przynajmniej ze średniego segmentu.

Pamiętaj o moim zestawieniu, do którego link podałem na początku poradnika. Od razu poznasz sprzęt godny uwagi. Z przekazanymi tu poradami z pewnością dobrze wybierzesz!