Jaki alkomat kupić? Na co zwrócić uwagę?

Na portalu znajdziesz także niezależny ranking alkomatów. Po zapoznaniu się z poniższymi poradami zajrzyj do niego, aby od razu wybrać porządny sprzęt.

Zakup alkomatu – w skrócie

Zacznę od krótkiego omówienia najistotniejszych kwestii, które mają znaczenie podczas szukania alkomatu. Zachęcam Cię jednak do zapoznania się z całym poradnikiem, ponieważ szczegółowo wyjaśnię w nim każdy punkt.

Poniższe porady z pewnością przydadzą Ci się podczas zakupu, co wpłynie nie tylko na Twoje zadowolenie, ale też bezpieczeństwo.

Sprawdź, jak wybrać alkomat!

• Sensor – sercem każdego alkomatu jest sensor. To on odpowiada nie tylko za jakość, ale w ogóle za możliwość wykonania pomiaru. Najpopularniejsze są dwa rodzaje sensorów – półprzewodnikowy i elektrochemiczny. Pierwszy typ jest starszy i mniej precyzyjny. Wykorzystuje się go zwłaszcza w tańszych alkomatach, sprawdza się przede wszystkim do tego, czy w wydychanym powietrzu jest alkohol. Do precyzyjnego określenia ilości promili lepszy jest sensor elektrochemiczny.
• Precyzja pomiaru – to istotna kwestia, bo wartość na wyświetlaczu ma znaczenie. Precyzja pomiaru wskazuje na możliwy błąd w wyniku. Nie powinien on przekraczać 0,1 promila, bo wtedy alkomat jest po prostu bezużyteczny. Ilość alkoholu przekraczająca 0,2 promila kwalifikuje się już jako wykroczenie.
• Zakres pomiaru – ten parametr wskazuje, w jakim przedziale działa alkomat. Najczęściej jest to od 0 do 4 promili. Podręczne sprzęty, zwłaszcza półprzewodnikowe mają zakres do 2 promili, a niektóre modele z sensorem elektrochemicznym dochodzą do 5 promili. Nikt nie osiągnie tego pułapu, ale mimo wszystko można znaleźć i takie alkomaty. 
• Częstotliwość kalibracji – każdy alkomat trzeba kalibrować. Istotne jest tylko, jak często. Niektóre wymagają tego co pół roku, inne co rok. Warto dostosować to do swoich potrzeb i przeznaczenia alkomatu. Jeśli będziesz użytkować sprzęt często, a będzie on wymagał kalibracji co 6 miesięcy, okaże się to dość uciążliwe. 
• Detektor oddechu – prawidłowy odczyt jest wtedy, gdy pomiar wykonano z 1 litra wydychanego powietrza. Liczenie czasu wydechu nie zawsze jest precyzyjne. Dla większej pewności i precyzji często stosuje się detektor oddechu, który sam informuje, czy objętość powietrza była wystarczająca.
• Kontrola temperatury – za niska lub za wysoka temperatura wpływa na odczyt, ale też uszkadza sam alkomat i jego poszczególne części. Specjalna opcja kontroli otoczenia pozwala uniknąć awarii i złych pomiarów.
• Wymiary – waga oraz rozmiar alkomatu wpływają na komfort użytkowania i jego przechowywanie. Lekkie, małe sprzęty można nawet zabierać ze sobą na imprezę.

Jaki sensor będzie lepszy?

Kiedy zastanawiasz się, jaki alkomat wybrać, pierwsze, na co zwróć uwagę, to sensor. Różnicuje rodzaje alkomatów. To najważniejszy element całego sprzętu. To on wyczuwa w wydychanym powietrzu alkohol i wyłapuje stężenie.

Najpopularniejsze są dwa rodzaje sensorów (choć jest też jeszcze jeden nowoczesny typ spektrofotometryczny). Pierwszy rodzaj to czujniki półprzewodnikowe. Powierzchnia zawartej w nich elektrody jest czuła na alkohol. Jeśli znajduje się on w wydychanym powietrzu, sensor utlenia się i zwiększa się jego stopień przewodności. Cena alkomatu tego typu to nawet 100 czy 150 zł.

Wadą sensorów półprzewodnikowych jest ich mała precyzyjność w określaniu stężenia alkoholu. Wykrywają one, że jakieś promile są, ale w porównaniu z alkomatami elektrochemicznymi, są mniej wiarygodne.

Sensory elektrochemiczne zawierają specjalne związki chemiczne. W połączeniu z alkoholem powstaje z nich kwas octowy, który z kolei wytwarza prąd elektryczny w alkomacie. Dlatego takie sensory są precyzyjniejsze i mogą dokładniej określić stężenie w promilach, nawet z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku.

Dodatkową zaletą sensorów elektrochemicznych, która zwiększa ich przewagę nad półprzewodnikowymi sprzętami, jest czułość jedynie na alkohol etylowy. Inne związki chemiczne nie zakłócają pomiaru.

Szczegółowe uzupełnienie tego tematu znajdziesz w pojedynku alkomat półprzewodnikowy czy elektrochemiczny.

Precyzja odczytu

Kolejną kwestią, która decyduje o tym, jaki alkomat kupić, jest precyzja wykonywanych pomiarów. Podawana jest w promilach, często z oznaczeniem +/-. Oznacza to, że dany alkomat może zaniżać lub zawyżać prawdziwe stężenie alkoholu w wydychanym powietrzu o wskazaną wartość.

Precyzja odczytu ma więc spore znaczenie, szczególnie jeśli chodzi o zaniżanie wyniku.

Przy małych wartościach może zdarzyć się, że alkomat pokaże niedoszacowaną wartość, która mieści się w dopuszczalnej granicy. Osoba przeprowadzająca test zdecyduje się prowadzić samochód, ale podczas kontroli policyjnej okaże się, że rzeczywiste stężenie alkoholu jest wyższe.

Dlatego warto szukać alkomatów, które mają jak najmniejszy zakres błędu. W sprzętach z sensorem półprzewodnikowym precyzyjność pomiaru dotyczy zwykle drugiego miejsca po przecinku (0,00 promila), a rzadziej pierwszego miejsca po przecinku (0,0 promila).

Bardzo precyzyjne są alkomaty z sensorem elektrochemicznym. Ich dokładność pomiaru dochodzi do trzeciego miejsca po przecinku (0,000 promila).

Dobrym wyborem są alkomaty, których precyzja pomiaru określana jest osobno dla wartości + (czyli zawyżonej) i – (zaniżonej). W efekcie wiesz, jak dany sprzęt może oszacować wynik. Zdarzają się nawet alkomaty, których błąd niedoszacowania wynosi 0. 

Zakres wykonywanego pomiaru

Ten parametr może mieć znaczenie podczas wyboru alkomatu, ale nie musi. Dlaczego? Ponieważ i tak większość modeli ma zakres wykonywanego pomiaru od 0 do 4 promili, czyli do dawki śmiertelnej. Jej przekroczenie nie jest możliwe, więc też pomiar alkomatem nie wskaże u osoby testowanej wartości 5 promili.

Mimo to można jednak znaleźć także modele alkomatów, których zakres pomiaru to właśnie od 0 do 5 promili. Jest to raczej sposób na zachęcenie klientów, wyróżnienie się wśród konkurencji niż przydatna opcja.

Dla większości osób do zastosowania prywatnie i w przedsiębiorstwach wystarczą alkomaty z zakresem od 0 do 4 promili.

Znajdziesz też alkomaty z zakresem do 2 promili. Takie wersje sprawdzają się raczej jako podręczne, kieszonkowe sprzęty do szybkiego sprawdzenia, czy w ogóle jakiś alkohol jest w wydychanym powietrzu. Zakres od 0 do 2 promili najczęściej mają alkomaty półprzewodnikowe. 

Kalibracja – jak często jest konieczna?

Kalibracja jest niezbędna do prawidłowego i przede wszystkim precyzyjnego działania alkomatu. Należy ją przeprowadzać regularnie, jeśli nie według zaleceń producenta, to nie rzadziej niż raz w roku.

Alkomaty z sensorem półprzewodnikom trzeba kalibrować częściej, czyli co ok. 6 miesięcy. W przypadku wersji elektrochemicznych częstotliwość wynosi raz na rok lub po określonej liczbie pomiarów (cokolwiek nastąpi pierwsze).

Dlaczego ma to znaczenie podczas podejmowania decyzji, jaki alkomat kupić? Ponieważ wpływa to w dużej mierze na wygodę użytkownika.

Staraj się dobierać alkomat do swoich potrzeb. Jeśli chcesz używać go często lub dzielić się nim z innymi, lepszym wyborem będzie taki model, którego nie trzeba kalibrować po 100 czy 300 pomiarach. W takiej sytuacji sprawdzi się alkomat z możliwością wykonania kilku tysięcy testów.

Jeśli zdecydujesz się na alkomat, który daje możliwość wykonania 1000 pomiarów, ale użyjesz go tylko kilka razy, nie ma to sensu. Nie wykorzystasz możliwości sprzętu, a i tak raz w roku trzeba go skalibrować. Będzie to więc marnowaniem pieniędzy na droższy, niedopasowany alkomat.

Głęboki oddech to podstawa

Dobrze wykonany pomiar wymaga głębokiego oddechu. Wiarygodny pomiar powinien być wykonany z ok. 1 litra wydychanego powietrza.

Skąd masz wiedzieć, czy oddech był wystarczająco głęboki?

Do tego przydają się właśnie detektory wydychanego powietrza. Sprawdzają one, czy oddech był wystarczająco głęboki, a jeśli nie, informują o tym użytkownika.

Dzięki takim funkcjom kontrolnym masz pewność, że każdy pomiar jest prawidłowy. Liczenie czasu oddechu zamiast jego objętości nie jest tak skuteczne. Nie ma gwarancji, że podczas kilkudziesięciu sekund wydmuchasz dokładnie 1 litr powietrza.

Detektor temperatury

Kolejną kwestią, która wpływa na to, jaki alkomat wybrać, jest czujnik temperatury. Nieodpowiednie otoczenie (za wysoka lub za niska temperatura) wpływa na wiarygodność pomiaru, ale przede wszystkim może prowadzić do uszkodzenia sensora czy innych elementów.

Dlatego wybieraj zwłaszcza takie alkomaty, które mają odpowiednie zabezpieczenie. Dioda, sygnał dźwiękowy czy inny element powiadomi Cię, jeśli temperatura będzie niesprzyjająca. W efekcie nie wykonasz złego pomiaru ani nie uszkodzisz alkomatu. 

Dodatkowe funkcje

Alkomat służy do jednego – wykrycia stężenia alkoholu w organizmie. Wiele modeli ma jednak kilka dodatkowych funkcji, które ułatwiają dokonywanie pomiarów.

Jakie to opcje?

• Przede wszystkim możliwość zapisywania ostatnich pomiarów – w razie gdyby trzeba było do nich wrócić. Często zapisują one nie tylko wartość stężenia, ale też godzinę i datę przeprowadzonego testu.
• Inną ciekawą i przydatną opcją jest przypomnienie o kalibracji. Funkcja ta pojawia się szczególnie w alkomatach, które mają określoną liczbę możliwych pomiarów. Sprzęt zlicza ilość wykonanych prób i informuje o potrzebie kalibracji.
• Niezbędne szczególnie dla osób często podróżujących mogą być funkcje zmiany kraju w ustawieniach alkomatu lub wyświetlanych jednostek. Dzięki temu dostosujesz sprzęt do wymagań w danym miejscu, do tamtejszego prawa i limitów. Inne dopuszczalne wartości stężenia są w Polsce, a inne na przykład w Wielkiej Brytanii.  

Waga i rozmiar

Ostatnią kwestią, która często okazuje się istotna podczas wyboru alkomatu, jest jego rozmiar i waga.

Alkomaty to małe i lekkie urządzenia, ich waga raczej nie przekracza 200 g. Dlatego bez problemu można je nosić ze sobą w torebce czy plecaku. Jeśli alkomat jest dodatkowo bardzo mały, to zmieści się nawet w kieszeni.

Rozmiar ma znaczenie, bo dobrze dobrany pozwala zawsze mieć alkomat przy sobie. Trochę większe modele sprawdzą się z kolei jako stały element wyposażenia samochodu.

Podsumowanie

Jaki alkomat kupić? Najlepiej z sensorem elektrochemicznym, jak najmniejszym marginesem błędu (zwłaszcza aby nie zaniżał pomiarów), detektorem oddechu oraz temperatury. Wtedy wykonasz nim wiarygodne pomiary, nie narażając się na niebezpieczeństwo.

Oprócz tego jest kilka kwestii, które należy dobrać indywidualnie. Mowa przede wszystkim o częstotliwości kalibracji oraz wymiarach sprzętu. To jednak cechy drugorzędne, bo na pierwszym miejscu muszą stać parametry i funkcje odpowiedzialne za dokładność pomiarów.

Kierując się moimi poradami zakupowymi, z pewnością wybierzesz precyzyjny alkomat!