Trudno wyczuć przed zakupem, jak dobrą kawę będzie parzył ekspres. Ciężko także przewidzieć, jak sprawdzą się jego funkcje, ale… zawsze możesz to sobie ułatwić. Z pomocą przychodzi mój poradnik zakupowy oparty na własnych doświadczeniach. Prędko się dowiesz, jaki ekspres do kawy kupić!
Wybór ekspresu do kawy a ciśnienie
Teoretycznie ważny aspekt, choć w praktyce nie warto się dłużej nad nim głowić.
Sprawa jest w praktyce bardzo prosta: wystarczy, że wybierzesz ekspres do kawy o ciśnieniu wynoszącym 15 barów (lub więcej). Nie ma z tym problemu, bo zdecydowana większość modeli spełnia ten warunek, co widać po rankingu ekspresów do kawy. Sprawdź to przed zakupem jedynie dla pewności.
Znajdą się także ekspresy oferujące 19 barów. Znam kilka chociażby z oferty DeLonghi, czyli popularnego producenta tego sprzętu. Nie widzę jednak większej zależności pomiędzy smakiem kawy a 19 barami ciśnienia. 15 barów w zupełności wystarcza.
Zresztą… to, co wyczytasz ze specyfikacji, to maksymalne ciśnienie statyczne, a nie ciśnienie, pod jakim ekspres zaparza kawę. Dlatego też nie ma to dużego znaczenia.
Co wpływa na bogaty smak i aromat kawy z ekspresu?
Skoro ciśnienie prawie zawsze wynosi 15 barów i w praktyce nie jest wcale najważniejsze, pojawia się pytanie: od czego zależy dobry smak kawy?
Duży wpływ na to ma zintegrowany młynek (czyli precyzja mielenia), o którym jeszcze wspomnę, ale tak naprawdę… nie wyczytasz na ten temat nic ze specyfikacji.
To jeden z największych problemów tego, jaki ekspres do kawy wybrać. Tylko własne testy i porównania wskażą Ci to, który ekspres robi smaczniejsze napoje, gdyż opiera się to na procesie ekstrakcji (czas zaparzania, temperatura i ciśnienie wody przepływającej przez ziarna).
Na bazie własnych doświadczeń zauważyłem jednak pewną ciekawą zależność.
Chodzi o blok/moduł zaparzający. Gdy da się go swobodnie wyjąć z wnętrza ekspresu, zwiastuje to zwykle wyższą jakość tej części, a więc lepszy smak kawy.
Najlepszy dowód na poparcie tej tezy stanowią ekspresy do kawy Melitta. Wszystkie, które znam i których używałem, mają wyjmowany zaparzacz i wszystkie robią kawy o znakomitym smaku. Często nawet budżetowe modele Melitta do 2000 zł biją w tym urządzenia innych producentów nawet za 4000 zł.
Polecam więc zwrócić baczną uwagę na to, czy ekspres zapewnia wyjmowanie bloku zaparzającego. To od tej części najwięcej zależy, jeśli chodzi o bogactwo smakowe kawy oraz proces jej prawidłowego parzenia.
W dodatku niesie to za sobą dodatkową korzyść: kontrolę nad czystością modułu. Skoro swobodnie go wyjmiesz, to przy okazji umyjesz pod bieżącą wodą, prawda? Im czystszy moduł, tym lepszy smak naparu.
Oprócz marki Melitta wyjmowane jednostki najczęściej stosują m.in. Nivona, DeLonghi czy Siemens. Sporo z nich przedstawia ranking ekspresów do kawy do 3000 zł. Nawet tani ekspres do 2000 zł właściwie powinien oferować wyjmowany moduł.
Jakość spienianego mleka
Nie wyobrażasz sobie dnia bez kremowego cappuccino albo delikatnego latte? W takim razie spienianie mleka przez ekspres ma dla Ciebie duże znaczenie.
Znów pojawia się trudne pytanie: co na to wpływa? Po raz kolejny nie będę tu rzucał marketingowego bełkotu, a szczerze stwierdzę, że… nie do końca wiadomo.
Na szczęście ekspresy nie są w tym aspekcie bardzo zróżnicowane, większość tworzy odpowiednio gęstą warstwę mlecznej pianki.
Śmiem nawet twierdzić, że więcej zależy tu od Ciebie niż od samego urządzenia. Stosuj dobrze schłodzone mleko 3,2%, dbaj o konserwację wężyka i dysz spieniających, a najprawdopodobniej ujrzysz na swojej pysznej kawusi piękną, aksamitną piankę.
Spienianie to kusząca opcja. Właśnie przez nią wiele osób odpowiada tak na pytanie, czy warto kupić ekspres do kawy.
Pamiętaj jednocześnie, że np. tani ekspres do kawy do 1500 zł jeśli już, to częściej zaoferuje Ci ręczny spieniacz. Wtedy musisz podstawić niewielki dzbanek z mlekiem pod dyszę, aby stworzyć gęstą warstwę mleka.
Droższe automaty korzystają z innych mechanizmów, które opisałem w następnym punkcie.
Rurka/wężyk czy zintegrowany pojemnik na mleko?
Preferuję rurkę spieniającą. Powód jest prosty: nie muszę czyścić pojemnika na mleko. Rurkę wsadzam bezpośrednio do kartonu z mlekiem, co jest dla mnie wygodniejsze.
Dlatego też bardziej doceniam ekspresy, które dają wybór: mają w zestawie wolnostojący pojemnik, ale też rurkę. Ba, niektóre zapewniają nawet 2 wężyki różnej długości (jeden do kartonu/dowolnego naczynia, a drugi dopasowany do dołączonego w zestawie pojemnika).
Niemniej znam osoby, które nie mają zastrzeżeń do zintegrowanego pojemnika. Pojawia się przecież i w dobrych ekspresach do 4000 zł.
Ma on też taki plus, że nie trzeba przechylać kartonu z mlekiem, gdy jest go w nim niewiele. Zintegrowane zbiorniki są dobrze dostosowane do wykorzystywania wlewanego mleka, nie trzeba z nimi tak kombinować. W dodatku oszczędzają miejsce.
A wolnostojące pojemniki potrafią z kolei wyglądać bardzo efektownie.
Zazwyczaj nic nie stoi na przeszkodzie, aby przechowywać je w lodówce.
Ale tak jak wspominałem: jak i tak wolę opcję z rurką w kartonie, bo jestem po prostu leniwy i nie chce mi się myć pojemnika na mleko (ani odmierzać do niego dokładnej ilości mleka).
Lista dostępnych kaw i dodatkowych napojów
Zastanów się, jakie kawy lubisz pić najbardziej. Następnie sprawdź, które z dostępnych na rynku ekspresów pozwalają Ci na ich przyrządzenie.
Do tych najbardziej popularnych należą:
- Espresso.
- Ristretto.
- Cappuccino.
- Lungo.
- Macchiato.
- Latte macchiato.
- Caffe latte.
Niektóre ekspresy oferują 3 kawy, a inne grubo ponad 10.
Jakie jest moje zdanie na ten temat?
Nie ma co się przypalać na jak najdłuższą listę kaw, choć nie ukrywam, że w teorii stanowi pewien plus. Osobiście najczęściej piję 2 rodzaje kaw, a regularnie korzystam z maksymalnie 5.
I zwykle tak jest. Sporo osób na początku eksperymentuje, sprawdza wszystkie dostępne napoje, a na końcu i tak zostaje przy kilku z nich.
Co z dodatkowymi opcjami? Podstawy to gorąca woda, np. na herbatę czy zioła, a także samo spienianie mleka. Znajdą się modele oferujące gorące mleko, ale ta funkcja… najczęściej się nie sprawdza.
Automatyczne ekspresy działają szybko, a nie da się bez przypalenia ekspresowo przygotować gorącego mleka. W praktyce wychodzi letnie, więc pamiętaj o tym.
Regulacja proporcji kawy
W mojej opinii ważna kwestia, na którą mało kto zwraca uwagę przed zakupem ekspresu.
Chodzi o to, aby swobodnie regulować proporcję kawy, np. ustawić dokładną pojemność mleka/wody oraz kawy.
Niektóre ekspresy to gwarantują, a inne dają do wyboru np. 3 domyślne wielkości, których nie zmienisz.
Zwłaszcza w przypadku kaw mlecznych ma to dla mnie duże znaczenie. Wolę po prostu samodzielnie zdecydować, jak dużą piankę ma mieć dany napój.
Same proporcje to nie wszystko. Inne regulacje dotyczą chociażby grubości mielenia ziaren, intensywności (mocy) oraz temperatury kawy. Te funkcje są jednak do siebie zbliżone w wielu różnych modelach.
Rodzaj wbudowanego młynka
Biorąc pod uwagę technologię działania, do wyboru masz młynki żarnowe i udarowe. Sposób pracy tych pierwszych porównuje się do używanych dawniej żaren do mielenia zbóż. Kawę ściera się między dwoma okrągłymi elementami z ząbkami.
To zapewnia efektywne i szybkie przygotowanie ziarenek do zaparzenia. Młynki udarowe tną kawę za pomocą wirujących ostrzy. Pracują dłużej, a tym samym nagrzewają się, co negatywnie wpływa na smak napoju (poczujesz gorzkawy, nieprzyjemny posmak).
Z tego powodu w większości ekspresów znajdziesz młynek żarnowy.
Jednocześnie wiedz, że jest też inny podział tych elementów. Uwzględnia materiał wykonania.
Producenci oferują więc młynki stalowe i ceramiczne. Bardziej popularne są pierwsze wymienione. Wynika to m.in. z ich odporności na uszkodzenia (choć na to wpływa też prawidłowy sposób użytkowania).
Młynki stalowe przeważnie oferują ostrzejsze, mocniejsze żarna. Gdy przypadkowo do kawy dostanie się gałązka bądź kamyk, masz pewność, że Twój ekspres się nie zepsuje. Tego samego nie można powiedzieć o młynku ceramicznym.
Ponadto zmielona w nim kawa ma więcej pyłu, bo żarna nie są tak ostre jak w przypadku stali. Nie słuchaj za to mitów, że młynek ceramiczny pracuje ciszej. Głośność działania tego elementu nie zależy tak bardzo od materiału wykonania. Hałas powstający podczas mielenia czy ogólnie podczas parzenia kawy wynika ze słabszego wyciszenia bądź głośniejszego silnika.
Co z metalicznym posmakiem? Spotkasz się z opinią, że taki efekt daje młynek stalowy, jednak to też mit. Za jego pomocą bez obaw zmielisz nawet najdelikatniejszą mieszankę, nic nie wpłynie negatywnie na to, jak smakuje.
Regulacja dozownika
Gdy dozownik jest szeroko regulowany, łatwo dopasujesz wysokość wlotu w zależności od wielkości naczynia, z jakiego chcesz wypić kawę. Ekspres umożliwi Ci wygodne przygotowanie espresso, klasycznej małej czarnej i cappuccino, ale także latte w dużej szklance.
Czy naprawdę tego potrzebujesz? Oczywiście nic na siłę, ale wiedz, że regulowany dozownik to praktyczna funkcja.
Nie tylko przyrządzasz kawę w swoim ulubionym kubku czy filiżance, ale masz też pewność, że podczas parzenia nic nie rozlewa się na boki.
Niczego nie marnujesz, a przy okazji nie narzekasz na konieczność częstego mycia blatu. Ponadto dobrze wyregulowany dozownik sprawia, że kawa nie stygnie podczas nalewania. Tym samym serwowany napój zawsze ma właściwą temperaturę.
Jakieś konkretne wartości regulacji? Minimalna wysokość nie ma większego znaczenia, a ta maksymalna w niektórych ekspresach kończy się na 13, 13,5, a nawet 14 cm. To wystarczająco, aby podstawić wysoką szklankę do latte macchiato.
Głośność pracy
Nie znajdziesz bezgłośnego ekspresu… ale znajdziesz dość cichy. Niektóre modele mają wyciszone młynki, jak i sposób automatycznego czyszczenia.
Tutaj akurat zwykle przechwałki producentów pokrywają się w pewnym stopniu z rzeczywistością, bo wyciszone ekspresy są cichsze.
Jaką moc powinien mieć ekspres do kawy?
Na tyle dużą, żeby spełniał Twoje potrzeby. Każdy sprzęt odznacza się różnym czasem nagrzewania, a to już bezpośrednio wiąże się z mocą.
Decydując się na ekspres automatyczny, jesteś w o tyle dobrej sytuacji, że taki model wyróżnia się dość wysokim parametrem. Najlepszy wybór stanowią urządzenia o mocy ok. 1500 W. Bardzo dobrze sprawdzą się do domowego, szybkiego parzenia kawy.
Jeśli nie ma takiej potrzeby i konieczności, nie wybieraj ekspresów z dużo większą mocą. Inaczej zwiększysz pobór energii, a to z kolei wpłynie na rachunki za prąd.
Pojemność zbiornika na wodę
Wahasz się, jaki ekspres do kawy kupić, który jednocześnie będzie praktyczny i wygodny w użyciu? Zwróć uwagę na zbiornik, który wymaga napełnienia wodą.
To od jego pojemności zależy, ile i jak dużych kaw zdołasz przygotować przed koniecznością kolejnej dolewki. Parametr ten powinien być uzależniony nie tylko od Twoich potrzeb, ale również liczby domowników.
Dobry wybór stanowią ekspresy ze zbiornikiem o pojemności ok. 2 l. Unikniesz dzięki temu częstych dolewek, co raczej nie jest wygodne szczególnie o poranku. Z drugiej strony tak pojemny zbiornik nie powinien być też przesadnie duży czy trudny w napełnianiu.
Oczywiście producenci oferują także znacznie mniejsze modele, np. o wielkości 1 – 1,5 l. Takie pojemniki sprawdzą się w przypadku singli lub par, nie będą optymalnym wyborem dla kilkuosobowej rodziny wspólnie korzystającej z urządzenia.
A może zależy Ci na zdecydowanie większym pojemniku? W sklepach znajdziesz również i takie sprzęty. Wiele z nich wyróżnia się 3-litrowym pojemnikiem na wodę. Rzadsze dolewanie wody sprawdzi się najbardziej w przypadku niewielkich miejsc pracy, jak np. biura.
Pamiętaj też, że wielkość tego elementu zależy bezpośrednio od rozmiaru ekspresu. Im sprzęt większy, tym większą pojemność oferuje dołączony przez producenta zbiornik.
Kolejna złota rada: nawet jak Twój ekspres ma monstrualny pojemnik na wodę, i tak wymieniaj ją na świeżą, przynajmniej raz dziennie. Ta sama woda nie powinna być w urządzeniu powyżej dnia, przynajmniej w mojej ocenie. Ma to wpływ na jakość parzonej kawy.
Znajdą się przy okazji inne ważne cechy zbiornika na ciecz. Pomocny okazuje się zintegrowany uchwyt do łatwiejszego przenoszenia tego elementu. Bardzo ważny jest także kształt. Osobiście wolę szersze, ale niższe zbiorniki, bo są dla mnie łatwiejsze podczas uzupełniania stanu wody.
Sterowanie
Urządzenie musi zapewniać komfortowe parzenie kawy oraz bezproblemową obsługę, która powinna być niemalże intuicyjna. Sprawdzisz to przed zakupem, zwracając uwagę na wygląd ekspresu oraz jego przedni panel.
Zawsze to na nim zlokalizowane są pokrętła, przyciski lub dotykowy wyświetlacz (w niektórych przypadkach nawet wszystkie z tych elementów).
Co jest z tego najwygodniejsze?
No cóż… nie ma idealnego rozwiązania dla każdego.
Osobiście lubię połączenie czytelnego ekranu (niekoniecznie dotykowego) z przyciskami szybkiego wyboru poszczególnych kaw oraz opcjonalnie pokrętłem do regulacji np. pojemności.
Ogólnie biorąc chodzi o to, aby jak najszybciej, jak najmniejszą liczbą kliknięć zrobić swoją ulubioną kawę.
Jeżeli masz pod ręką ikonkę np. do espresso, latte macchiato czy cappuccino, to raz ustawiając preferowane proporcje oraz moc kawy, zrobisz ją w okamgnieniu.
Uważaj natomiast na pięknie wyglądające, duże ekrany dotykowe -– zwłaszcza gdy wokół tego elementu nie ma zbyt dużo przycisków.
Na pierwszy rzut oka nowocześnie się prezentują, ale w praktyce często wymagają kilku kliknięć, aby zrobić daną kawę. Poważnie, tutaj prostsze rozwiązania są zazwyczaj wygodniejsze, nie daj się więc zbajerować.
Nowoczesny ekspres powinien przy okazji pokazywać proste do odczytania powiadomienia, np. o konieczności dolania wody, przeprowadzenia odkamieniania bądź opróżnienia tacki na skropliny.
Sposób czyszczenia
Szalenie ważna kwestia, bo każdemu zależy, aby ekspres nie był upierdliwy w czyszczeniu, szczególnie tym rutynowym.
Pomaga w tym jedna kluczowa rzecz: automatyczne czyszczenie wężyka spieniającego.
Osobiście zawsze tego wymagam od ekspresu, bo po prostu ułatwia życie.
W najlepszej wersji wygląda to tak: po kawie mlecznej podłączasz wężyk do tacki ociekowej, sprzęt na swoim ekranie podrzuca Ci powiadomienie o uruchomieniu tego procesu i po kliknięciu przepłukuje wężyk gorącą wodą (lub parą wodną).
W ten oto sprytny sposób nie tracisz czasu na demontaż wężyka i własnoręczne przepłukiwanie go pod wodą (oraz użycie długiego czyścika, bo czasem są w zestawie z urządzeniem).
Istotne w tej kwestii jest czyszczenie dysz dozownika. Nawet mimo obecności automatycznego czyszczenia modułu mlecznego, jak i płukania dysz praktycznie każdy producent zaleca ręczne mycie elementów z dozownika (niektórzy po każdej kawie mlecznej, a inni co kilka dni).
Na co zwrócić tu uwagę? Na liczbę elementów i łatwość ich demontażu. Im mniej części, tym na ogół lepiej w praktyce.
A okresowe czyszczenie? Ważne, aby wiedzieć przed zakupem, ilu takich czynności wymaga ekspres. Podstawą jest odkamienianie. Oprócz niego niektóre modele wymagają jednego lub dwóch innych procesów.
Złota rada? Sprawdzenie instrukcji ekspresu do kawy przed zakupieniem go (praktycznie do każdego modelu łatwo znajdziesz elektroniczny podręcznik użytkowania).
To właśnie z instrukcji dowiesz się, jak wygląda w praktyce konserwacja urządzenia. Sporo to powie o łatwości czyszczenia.
Koszt eksploatacji
Wiąże się przede wszystkim z ceną wymaganych środków czyszczących. Zrobisz rozsądnie, jeśli przed zakupem dowiesz się, czego potrzeba do czyszczenia, jaka jest wydajność tych środków i ich cena.
Z mojego doświadczenia wynika, że nie są to ogromne pieniądze, jeśli robisz np. kilka kaw dziennie. Licząc z filtrem do wody, to ok. 100 zł na 2 – 3 miesiące, a czasem nawet dłużej.
Przy okazji zalecam stosowanie filtra, bo potrafi nawet trzykrotnie wydłużyć okres, w którym ekspres nie wymaga odkamieniania. No i poprawia smak kawy, jeżeli w Twoim domostwie jest bardzo twarda woda.
Funkcje dodatkowe
Obecne w ekspresie funkcjonalności są wisienką na torcie… albo pianką na kawie. Często zwiększają jednak to, ile kosztuje ekspres. Dobrze przemyśl, na co tu postawić, a co odpuścić.
Co w mojej ocenie najbardziej się przydaje?
Chociażby funkcja 2 filiżanek, szczególnie gdy często pijesz z kimś kawę lub regularnie zjawiają się u Ciebie goście. Za jednym razem przygotujesz 2 filiżanki napoju. Oszczędność czasu oraz rzadsze czyszczenie wężyka oraz dysz.
Podoba mi się dwukomorowy pojemnik na ziarna kawa. Możesz eksperymentować z 2 kawami ziarnistymi, nie musząc czekać, aż jedna się skończy, by wsypać drugą.
Jeśli z ekspresu korzysta kilka osób, nieocenione staną się profile użytkownika. Do takiego profilu przypiszesz listę ulubionych kaw oraz ich proporcje.
Listę ciekawszych funkcji wieńczą aplikacja mobilna (zdalne sterowanie przez Bluetooth), podgrzewanie filiżanek, podświetlenie podstawki czy opcja wsypania kawy mielonej. Te oraz inne udogodnienia opisałem zresztą szerzej w artykule o najciekawszych funkcjach ekspresów do kawy.
Stylistyka i wykonanie
Popularnością cieszy się połyskliwe wykończenie obudowy ekspresu, np. piano black. Sam ma tak wykonany model i… zebrał już mnóstwo mikrorysek. Nie irytuje mnie to jakoś szczególnie, jest widocznie raczej z bliska, ale wolę Cię uprzedzić.
Dlatego też jestem zwolennikiem połączenia połysku z matem. Najlepiej, gdy część matowa obejmuje obszar wokół dozownika.
Dlaczego?
Ponieważ zbiera się tam najwięcej plam po rozpryskach wody, kawy czy mleka. Usuwając plamki, trzeba nieco potrzeć obudowę. Połysk szybko zarysujesz, a matowemu wykończeniu nic się nie stanie.
W takim przypadku górna część czy boki mogą być połyskliwe. Uważam to za najkorzystniejszą opcję.
Co z kolorystyką?
Znajdą się producenci oferujący te same modele w różnych kolorach. Dla mnie nie ma to większego znaczenia; uważam, że są ważniejsze kwestie niż kolor ekspresu, ale to kwestia indywidualna.
Zwróć też uwagę na podstawkę pod filiżanki. Te w całości metalowe szybko się rysują, choć na pierwszy rzut oka ładnie wyglądają.
Innym rozwiązaniem jest np. tworzywo sztuczne w centralnej części. Dla niektórych wygląda nieco dziwnie, ale w praktyce okazuje się wytrzymalsze.
Wymiary
Umieściłem tę kwestię na końcu, ponieważ nie decyduje o smaku i jakości parzonej kawy. Niemniej zwróć uwagę na wymiary ekspresu, jeśli planujesz zakup modelu np. do wąskiej i niewielkiej przestrzeni.
Standardowe wymiary wolnostojących ekspresów do kawy to:
- Wysokość – ok. 25 – 45 cm.
- Szerokość – ok. 20 – 35 cm.
- Głębokość – ok. 35 – 50 cm.
Szerokie zakresy, prawda? I właśnie dlatego pytanie o kompaktowy ekspres nie ma sensu.
Znam chociażby ekstremalnie wąski model na 20 cm, którego głębokość wynosi już aż 40 cm. Czy to mały ekspres? Na szerokość tak, ale na głębokość już nie.
Złota rada? Dokładnie wymierz miejsce na sprzęt, aby dobrze je dopasować. Pamiętaj przy tym o kablu. Niestety, ale producenci ekspresów stosują często dość krótkie przewody zasilające, np. 1,2 lub 1 m.
W tym wszystkim miej z tyłu głowy komfort wyjmowania i wkładania pojemnika na wodę. To także potrafi skomplikować sprawę.
Podsumowanie
Jaki ekspres do kawy wybrać? Najlepiej z ciśnieniem 15 barów (lub większym), automatycznym czyszczeniem wężyka, swobodną regulacją proporcji kawy, stalowym i wyciszonym młynkiem, wyjmowanym blokiem zaparzającym oraz szeroko regulowanym dozownikiem.
A to i tak tylko początek ważnych cech tego sprzętu, które wymieniłem.
Istotne są Twoje wymagania, np. odnośnie wymiarów, designu, sposobu pobierania mleka, sterowania czy listy dostępnych kaw i funkcji.
W każdym razie teraz już znasz wszystkie najważniejsze porady zakupowe. Coś nadal wzbudza Twoje wątpliwości? Skorzystaj z sekcji komentarzy, szybko pomogę!
Jeżeli mój poradnik Ci się spodobał, nie zapomnij udostępnić go w Internecie, gdy ktoś zapyta, na co zwrócić uwagę, kupując ekspres do kawy.