Sokowirówka czy wyciskarka wolnoobrotowa?

Sokowirówka a wyciskarka – Czym się różnią?

Sokowirówka i wyciskarka służą do tego samego, ale zupełnie inaczej wygląda ich sposób pracy, a więc jednocześnie budowa obu urządzeń.

• Sokowirówka rozdrabnia owoce i warzywa za pomocą ostrzy umieszczonych na dnie obrotowego kosza sitkowego. Wykorzystuje siłę odśrodkową, dociskając miąższ do ścianek sita, z których finalnie spływa sok. Pracuje dużo szybciej niż wyciskarka, która powolnie miażdży składniki soku siłą nacisku, a konkretniej wałkiem ślimakowym. Wał może być umieszczony zarówno pionowo, jak i poziomo. Są także modele dwuślimakowe (tylko poziome).

W obu przypadkach sok jest oddzielany od pulpy, czyli resztek z obrabianych produktów spożywczych. Przechodzi przez sitko z oczkami lub filtr i spływa do dzbanka na sok.

Powyższe informacje są kluczowe w ustalenie tego, co będzie dla Ciebie lepsze: sokowirówka czy wyciskarka? Trzeba je jedynie odpowiednio zinterpretować i wysnuć najważniejsze wnioski poparte wiarygodnymi źródłami, co właśnie uczynię. Zacznę od cech związanych z sokiem, bo przecież o niego głównie chodzi, prawda?

Sokowirówka czy wyciskarka – Z czego sok jest zdrowszy i smaczniejszy?

Opierając się na własnych doświadczeniach, wiedzy, a także niezależnych i wartościowych źródłach, krok po kroku rozwiążę zagadkę, z czego sok jest lepszy.

Przeanalizuję najważniejsze aspekty, np. wartość odżywczą, smak, świeżość czy listę obrabianych składników.

Od razu dodam, że najwięcej zależy od klasy nabytego sprzętu. Ranking wyciskarek wolnoobrotowych pokazuje, że na ich rynku są przeróżne modele.

Mimo to udało mi się wyłonić pewne ogólne wnioski.

Wartość odżywcza

Kontrowersyjny temat. W wielu poradnikach przeczytasz, że szybsza praca sokowirówki niszczy wartości odżywcze, za bardzo podgrzewając sok.

Otóż… to nieprawda – sok z sokowirówki wcale nie ma dużo mniejszej ilości witamin niż ten z wyciskarki. Nie jest za bardzo podgrzany. Dużo wyższe obroty wcale nie są tu kluczowe.

Ważniejszy jest sposób rozdrabniania produktów. Wyciskarki robią to powoli na wałku ślimakowym, dzięki czemu rozkład włókien roślinnych staje się dokładniejszy. Nie dochodzi do nadmiernego napowietrzania i utleniania soku, a także zostaje w nim więcej miąższu.

Efekt?

W soku z wyciskarki jest na ogół więcej enzymów i niektórych minerałów, które pochodzą z komórek roślinnych. Mimo to sokowirówki nie są skazane na porażkę. Na pewnych płaszczyznach potrafią nawet wygrywać. Bardzo dużo zależy zresztą od poszczególnych produktów spożywczych, jak i samego urządzenia. Rynek wyciskarek jest przecież zróżnicowany.

Niektóre badania wskazują na większą zawartość witaminy C i żelaza w soku z wyciskarki, ale jednocześnie na więcej beta-karotenu i potasu w soku z sokowirówki^[1].

Kolejne badania wykazały większą zawartość enzymów w wyciskarkach (okazały się lepsze od sokowirówek, ale gorsze od profesjonalnych pras hydraulicznych)^[2]. Inny eksperyment również wykazał na tym gruncie przewagę wyciskarek nad sokowirówkami, dokładnie poruszając kwestię utleniania i spieniania soku.

Pozostaje jeszcze jedna kwestia. W soku z wyciskarki czasem pojawia się drobny miąższ, podczas gdy ten z sokowirówki ma bardziej wodnistą fakturę. Co z tego wynika? Sok z wyciskarki zawiera więcej błonnika.

Wniosek:

Zawartość witamin w soku z sokowirówki i wyciskarki nie różni się tak znacząco. Sokowirówka (tak jak wyciskarka) nie podgrzewa nadmiernie soku, choć ma większą tendencję do napowietrzania go. Wyciskarka wolniej miażdży składniki, co w wielu przypadkach wyciąga z nich więcej niektórych minerałów i enzymów.

Pamiętaj przy tym, że największą wartość i tak mają nieobrobione owoce oraz warzywa, które po prostu zjesz. Soki z obu urządzeń stanowią jednak dobrą alternatywę do tego. Wspomagają układ odpornościowy oraz trawienie, regulują pracę serca, rozjaśniają skórę, oczyszczają organizm i dają solidną dawkę energii. Ostatecznie nieco większe korzyści niesie za sobą sok z wyciskarki.

Smak

Smak soku jest subiektywnym odczuciem. Mimo to wyciskarka wygrywa w tym punkcie. Dlaczego? Ponieważ jej sposób pracy, czyli powolne miażdżenie składników, powoduje równie powolny rozkład włókien roślinnych.

Efekt?

Sok ma intensywniejszą barwę i niezwykle naturalny smak. Jest on pełniejszy niż w przypadku sokowirówki, która działa zbyt szybko, aby wzbogacić napój o pełne walory smakowe. Tę cechę wyróżniłem także w artykule o tym, czy warto kupić wyciskarkę wolnoobrotową.

Wynik:

Sok z wyciskarki wolnoobrotowej ma bardziej naturalny, wyrazisty kolor i smak.

Utrzymywanie świeżości

Sok z wyciskarki jest, że tak powiem, wytrzymalszy. Jak już wspominałem przy wartościach odżywczych, nie jest tak napowietrzony. Przechowasz go w lodówce nawet do 48 godzin (choć dużo zależy od składników).

Sok z sokowirówki najlepiej wypij od razu po zrobieniu (ewentualnie przechowaj w lodówce, ale do kilku godzin). Ma większą tendencję do rozwarstwiania się, a zdatność do spożycia jest wyraźnie krótsza. Nie wspominając o zawartości enzymów, która w soku z wyciskarki za bardzo się nie zmienia, a w tym z sokowirówki już tak (na niekorzyść).

Wniosek:

Sok z wyciskarki wolnoobrotowej dużo dłużej utrzymuje swoją świeżość. Czas przechowywania soku z sokowirówki jest za to bardzo krótki. Trzeba go wypić praktycznie od razu po zrobieniu.

Składniki możliwe do zamienienia w sok

Oba urządzenia mają wspólną listę produktów, z którymi świetnie sobie radzą. Są to np. pomarańcze, mandarynki, grejpfruty, limonki, cytryny, jabłka, gruszki, morele, marchew czy buraki.

Wyciskarki wolnoobrotowe dużo lepiej nadają się jednak do zieleniny – wszelkich liściastych warzyw. Chodzi np. o szpinak, jarmuż, pietruszkę, kapustę, sałatę. Tak samo jest z ziołami (mięta, bazylia, mniszek lekarski, pokrzywa itp.), kiełkami, trawami czy chwastami.

A to nie koniec!

Wyciskarki ślimakowe są lepszym wyborem do robienia soku z owoców jagodowych, a więc: jagód, malin, poziomek, porzeczek, borówek, żurawiny, winogron, truskawek, agrestu oraz aronii. Za pomocą Kuvings EVO820 Plus wyciskałem nawet banany.

Żywiołem dla sokowirówek są z kolei twardsze surowce. Sęk w tym, że wyciskarki także dobrze je obrabiają, więc wychodzą w tym punkcie lepiej.

Wynik:

Wyciskarka jest zdecydowanie bardziej uniwersalna. Bez trudu obrobi większą ilość produktów spożywczych niż sokowirówka. Różnicę robi lepsza zdolność do przetwarzania zielonych warzyw liściastych oraz owoców jagodowych.

Konsystencja

Oba urządzenia separują sok od pulpy, czyli resztek z obrabianych owoców i warzyw. Przez swój szybszy sposób pracy sokowirówka dostarcza klarowniejszy, dużo rzadszy sok, choć z grubszą warstwą piany na wierzchu.

Ten z wyciskarki ma przeważnie (choć bardzo dużo zależy od modelu) więcej miąższu, mikrodrobin owoców i warzyw. Nie jest więc tak rozcieńczony, wodnisty, a i z pianą nie ma zazwyczaj większego problemu (chyba że wyciskasz np. dużo jabłek).

Dużo zależy więc od produktów i konkretnego modelu. Wyciskanie w wyciskarce pomidorów, jabłek czy gruszek prawie zawsze skutkuje dość musowatym, zawiesistym sokiem. Niektóre modele w ogóle mają tendencję do robienia przecierowych soków.

Z drugiej strony, wiele wyciskarek oferuje użytkownikowi regulację gęstości (poprzez manetki lub wymienne sitka). A oprócz preferencji kulinarnych – miąższ zawarty w soku niesie za sobą więcej wartości odżywczych, o czym już wspominałem.

Wynik:

Sok z sokowirówki jest na ogół dużo rzadszy niż z wyciskarki. Kwestia gustu, czy jest to dla Ciebie plus czy minus. Pamiętaj przy tym, że miąższ zawarty w soku z wyciskarki to dodatkowa dawka cennych wartości odżywczych. A jeżeli lubisz gładsze soki, lecz wolisz sprzęt z wolnymi obrotami, sprawdź np. wyciskarki wolnoobrotowe Kuvings.

Sokowirówka czy wyciskarka – Analiza pozostałych cech

Sok stoi na pierwszym planie, ale droga do jego uzyskania również stanowi ważną sprawę. W tej części prześledzimy wspólnie przewagi sokowirówek i wyciskarek związane z obsługą, sposobem czy kulturą pracy.

Przewagi sokowirówki

• Plusem najlepszych sokowirówek jest ilość uzyskiwanego soku w stosunku do czasu potrzebnego do jego wyprodukowania. Ogólnie biorąc, soku jest więcej po krótszym czasie pracy urządzenia (pomijając zielone warzywa liściaste i leśne owoce jagodowe). Nie jest to jednak spowodowane olbrzymią wydajnością (procentem wydobywanego soku z danego produktu). Chodzi o to, że sokowirówka szybciej obrabia wrzucane surowce. Coś dla mniej cierpliwych lub wiecznie zabieganych osób.
• Kolejna oszczędność czasu? Proszę bardzo: przygotowywanie składników trwa zazwyczaj krócej. Dlaczego? Ponieważ sokowirówki szybko pracują, nie mają tendencji do zacinania się niektórymi składnikami. Wobec tego nie wszystko musisz kroić na małe kawałki. Oczywiście niektóre wyciskarki mają szerokie otwory wlotowe, ale mimo wszystko wiele produktów (np. twardszych) wypada w ich przypadku pokroić.
• Ceny sokowirówek są dużo niższe niż wyciskarek. Topowe wyciskarki często przekraczają nawet 2000 zł. Czołowe sokowirówki to wydatek rzędu 300 – 600 zł. Musisz przy okazji wiedzieć, jak wybrać sokowirówkę, aby w danej cenie spełniła Twoje oczekiwania.
• Oszczędzisz też nieco miejsca na blacie lub stole kuchennym, gdyż sokowirówki są bardziej kompaktowe od wyciskarek (szczególnie poziomych, które zajmują więcej miejsca, co uznałem za minus w starciu wyciskarka pionowa czy pozioma).

Przewagi wyciskarki wolnoobrotowej

• Wyciskarki nie robią jedynie soku. Wspomogą wiele kuchennych prac. Przyczynią się do stworzenia różnych przekąsek i dodatków do dań. Co wchodzi w grę? Między innymi: lody, sorbet, koktajl, smoothie, mus, krem, przecier, dżem, puree, makaron, domowy ketchup, paluszki chlebowe, mleko roślinne, masło orzechowe, a także mielenie kawy, mięsa czy ziemniaków na placki ziemniaczane. W wykonywaniu innych kuchennych czynności pomogą Ci dodatkowe sitka, tryby pracy oraz funkcja homogenizacji. Wiele markowych wyciskarek oferuje coś ekstra oprócz wytłaczania soku z owoców, warzyw i ziół.
• Wolnoobrotowe wytłaczarki soków są w ogólnych rozrachunku mniej awaryjne. Niektóre modele mają nawet 10 lat gwarancji, co potwierdza ich niezawodność. Sokowirówki są wykonywane z gorszych materiałów. Zastosowana w nich elektronika również nie jest raczej wysokiej jakości.
• Nawiązując do powyższego punktu, czas ciągłej pracy jest lepszy. Wiedz, że każde urządzenie do robienia soku ma pewne ograniczenia. W przypadku wyciskarek jest to zazwyczaj 20 – 30 minut, po których sprzęt musi ostygnąć. A co się stanie z sokowirówką, gdy będzie działać non stop przez tyle czasu? Zapewne mocno się przegrzeje lub w ogóle ulegnie poważniejszej awarii.
• Oba urządzenia są bardzo dobrze słyszalne podczas swojej pracy. Wyciskarka generuje sporo chrupnięć, trzasków i pisków. Obrabia produkty siłą nacisku, obracającym się wałkiem ślimakowym, co generuje pewien dodatkowy hałas (oprócz tego, który dochodzi z silnika sprzętu). Mimo to sokowirówka – przez wysokie obroty – jest jeszcze głośniejsza.
• Modele z 2 ślimakami są specjalistyczne i służą także do sokoterapii, np. terapii dr Gersona, który sam wskazuje na zdrowotne przewagi wyciskarek^[3]. Z drugiej strony, jeszcze trudniej się je myje i nie radzą sobie tak dobrze z soczystymi surowcami. Mimo to chciałem tu odnotować tak zaawansowane zastosowanie. Szczegóły o tym typie sprzętu znajdziesz w pojedynku wyciskarka jednoślimakowa czy dwuślimakowa.

W powyższych przewagach nie wspomniałem o łatwości demontażu i myciu części mających kontakt z żywnością.

Ocena tej cechy jeszcze bardziej zależy od danego modelu.

I wśród sokowirówek, i wśród wyciskarek są urządzenia, które łatwo przepłukać lub gruntowniej umyć. Ale może być też odwrotnie: znajdą się bardziej kłopotliwe sprzęty, w których trudniej umyć niektóre elementy. Podobnie jest z łatwością montażu i demontażu.

Sokowirówka czy wyciskarka – Ostateczny werdykt

• Sokowirówki są dużo tańsze. Szybciej produkują sok, gdyż w lepszym tempie obrabiają produkty spożywcze. Przygotowywanie składników soku to kolejna oszczędność czasu w porównaniu do wyciskarki wolnoobrotowej.
• Sok z wyciskarki jest gęstszy, lepiej smakuje, dłużej zachowuje świeżość, może być zrobiony z większej liczby owoców i warzyw. W ogólnych rozrachunku jest także zdrowszy niż ten z sokowirówki. Wyciskarka generuje przy okazji mniejszy hałas i przyda Ci się również do robienia innych przekąsek oraz dodatków do posiłków.

Jak widzisz, decyzja wcale nie jest łatwa. Oba urządzenia mają swoje przewagi, a ogromne znaczenie ma klasa konkretnego sprzętu oraz Twoje oczekiwania.

A co ja zrobiłem? Postawiłem na sokowirówkę czy na wyciskarkę wolnoobrotową?

Od początku bardziej spodobały mi się wyciskarki. Przemówił do mnie głębszy smak soku, świadomość, że jest jeszcze zdrowszy, a także szersze możliwości w kwestii obrabianych składników (lubię wyciskać liściaste warzywa).

Mimo to czasem tęsknię za dużo szybszą pracą sokowirówki, w przypadku której oszczędzałem więcej czasu.

No cóż… coś za coś. Na sam koniec podsyłam okoliczności, w przypadku których sokowirówka lub wyciskarka będzie dla Ciebie lepsza. Pomoże Ci to w podjęciu ostatecznej decyzji zakupowej.

Kup sokowirówkę, jeżeli:

1. Twój budżet na sprzęt do robienia naturalnych soków jest niewielki.
2. Nie wiesz do końca, czy robienie naturalnych soków przypadnie Ci do gustu. Chcesz zatem rozpocząć swoją przygodę z mniej skomplikowanym i tańszym sprzętem.
3. Oczekujesz jak najszybszej produkcji soku.
4. Nie lubisz soku z miąższem, wolisz pić jak najrzadszy.
5. Szukasz sprzętu, który nie zajmuje zbyt dużo miejsca na blacie kuchennym oraz w szafce bądź na półce.

Kup wyciskarkę, jeżeli:

1. Pragniesz pić jak najzdrowszy sok, a nawet wspomóc dietę oczyszczającą lub kurację leczniczą, w której dużą rolę odgrywa picie naturalnego soku. Ale pamiętaj: kup wtedy naprawdę porządny model, bo im tańszy, tym wartość soku może być gorsza (i ostatecznie nawet ulegać niektórym sokowirówkom).
2. Twój gust smakowy przemawia za jak najbardziej naturalnym, głębokim smakiem esencjonalnych soków.
3. Zamierzasz wyciskać zielone warzywa liściaste (np. szpinak, jarmuż).
4. Zamierzasz wyciskać owoce jagodowe (np. jagody, maliny, poziomki, porzeczki, truskawki).
5. Zamierzasz wyciskać zioła, kiełki, chwasty lub trawy.
6. Czasem robisz większą ilość soku i zamierzasz go przechowywać przez dzień lub dwa.
7. Interesują Cię również dodatkowe zastosowania, np. robienie makaronu, lodów, koktajli, mleka roślinnego czy masła orzechowego.

Przeczytaj też:

• Jak wybrać wyciskarkę wolnoobrotową? Na co zwrócić uwagę?
• Wyciskarka czy blender (soki czy koktajle)? Co lepsze i dlaczego?
• Ile kosztuje wyciskarka wolnoobrotowa?

Źródła przywołanych w tekście badań i opinii:

[1] https://www.which.co.uk/reviews/juicers/article/slow-juicers-vs-fast-juicers

[2] https://www.chrisbeatcancer.com/wp-content/uploads/2011/05/other-juice-extractor-comparison-2007.pdf

[3] https://gerson.org/gerpress/gerson-guide-to-juicers/